Dit artikel is in april 2024 gepubliceerd in Bewogen Stad van de Hogeschool van Amsterdam, een digitaal tijdschrift over maatschappelijke kwesties in de Amsterdamse regio. Interview door: Carin Rustema & Saskia Vos
Amsterdam barst van de creativiteit. Muzikanten, acteurs, schilders, schrijvers en andere kunstenaars geven betekenis aan onze stad. Regelmatig reizen er ook mensen van ver naar de stad om hun leven hier een geheel eigen invulling te geven. Op zoek naar ruimte en vrijheid. En naar een plek om zichzelf te kunnen zijn. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Toch zijn er doorzetters. Mensen die vanuit het diepst van hun hart blijven geloven in een rechtvaardige wereld. En juist in tijden van spanning en uitsluiting dragen ze dit uit, bijvoorbeeld via muziek.
Zo ook Don Ken Erhunse. Muzikant, sinds kort bewoner van Amsterdam en verkoper van de Amsterdamse straatkrant Z! in Bos en Lommer. Hij is een vertrouwde persoon in het dagelijks leven van veel vaste klanten van de supermarkt. Ze zien Don misschien wel vaker dan ze menig familielid zien. Verkoper is zijn day job. In zijn hoofd, hart en ziel is Don muzikant. En hij is hier met een missie. We spreken hem in een Turks restaurant aan de overkant van de supermarkt. Hij schenkt wat honing in zijn koffie en steekt van wal.
In Nigeria studeerde ik piano aan de School of Music, daar ben ik mee gestopt toen ik het land verliet. Ik doe niets wat ik niet perfect kan, dus ik speel nu geen instrumenten meer. Ik ben een songwriter, zanger en rapper. Afrobeats, reggae, dance, rap, als het maar muziek is. Speel iets voor me, geef me een microfoon en ik doe mijn ding.
Waar komt die liefde voor muziek vandaan?
Toen ik een jaar of zeven was, zag ik Michael Jackson dansen. Vanaf dat moment stelde ik mezelf voor op dat podium. Maar mijn vader is politieagent en hij hield niet van de leefstijl van muzikanten, dus maakte hij ons duidelijk dat geen van zijn zonen muzikant mocht worden. Mijn moeder stuurde mij toch stiekem naar de School of Music. Daar leerde ik veel, maar uiteindelijk besloot ik het land te verlaten.
Muziek betaalde in Nigeria toen nog niet zo goed als nu. We reisden acht tot tien uur naar een optreden, om vervolgens 20 euro te verdienen. Voor mijn gevoel deed ik steeds één stap vooruit en drie weer terug en daarom besloot ik naar Europa te gaan. Ik had geen geld voor de reis en kende er niemand, maar ik geloofde in mezelf en ging. In 22 maanden reisde ik via Marokko naar Spanje en vervolgens naar Italië. Vanaf daar reisde ik met een groep door heel Europa en traden we vaak op, totdat COVID kwam en ieder zijn eigen weg ging.
Wat gebeurde er toen?
Tijdens COVID ging ik terug naar Afrika met het plan om 100 liedjes te schrijven. Negen maanden lang luisterde ik geen andere muziek, maar focuste ik op het schrijven van mijn eigen nummers. Ik schreef gewoon op wat er kwam, mijn ervaringen, wat ik zie en wat er om me heen gebeurde. Uiteindelijk schreef ik er 99. Eén van de nummers is een erg krachtig lied. Een lied waarvan ik zeker weet dat het net zo sterk is als One Love van Bob Marley. Het nummer heet One People. Ik wil het graag uitbrengen en ben op zoek naar mensen die dit samen met mij willen oppakken.
Waar gaat One People over?
In de wereld waar we vandaag leven is geen vrede. Niet in Oekraïne en Rusland. Niet in Israël en Palestina. Niet in Afrika, Congo, Nigeria. En niet in onszelf. Mensen vragen waar kom jij vandaan? Jij komt uit Amerika, jij uit Afrika, jij uit Europa. Ik zie geen verschil. Ik zie ons als één volk.
Stel je neemt drie lege blikjes, één is rood, één is blauw en één is wit. Zet ze op tafel en vul ze met water. Als je van veraf kijkt, zie je alleen hun kleuren. Maar als je dichterbij komt en je kijkt naar de inhoud, dan zie je geen verschil. Ze zijn hetzelfde. Dat is One People.
Wat inspireerde je tot het schrijven van One People?
Ik heb haat en discriminatie ervaren. Ik heb het overleefd, omdat het vuur in mij feller brandt dan dat van de mensen die mij dat aandeden. Ik heb nagedacht over wie ik echt ben. Ik wil niet op deze wereld komen en eten en drinken, kinderen krijgen, een auto kopen en op een dag mijn ogen sluiten. Als ik sterf wil ik iets achterlaten, net als Bob Marley met One Love heeft gedaan. ‘Let’s get together and feel all right’ die woorden zijn inspirerend en motiverend.
Ik kies ervoor om stappen te volgen van goede mensen. En geloof dat als we allemaal proberen om goed te zijn voor elkaar en we liefde tonen, deze wereld de beste plek wordt om in te leven. Dat heeft me ertoe aangezet om One People te schrijven. Ik hoop dat iedereen die luistert naar de tekst er iets van zal leren.
Wat is je plan?
Ik wil One People opnemen. Alles wat ik doe, doe ik om dat mogelijk te maken. Er is één heel belangrijk ding in het opnemen van het nummer. Dit is een overtuiging die ik heb. Als ik een miljoen mensen vraag ‘Waar eet ik de beste pasta?’ Zeggen ze allemaal Italië. ‘De beste hamburger?’ Amerika. De roots van Afrobeats liggen in Lagos, mijn geboortestad in Nigeria. Dus als ik het echt wil voelen, moet ik terug naar Lagos om het nummer daar op te nemen. Dan zullen mensen horen dat het authentiek is.
Ik ben nu bezig met het verdienen van geld, zodat ik het nummer kan opnemen en verspreiden. Daarmee verdien ik hopelijk zoveel, dat ik ook een videoclip kan maken. En het geld dat ik daarmee verdien, zal ik gebruiken om mensen te helpen. Als dat geld er eenmaal is, blijft het voor altijd beschikbaar voor hulp. Zelfs na mijn dood. Dat is de reden waarom God mij heeft gemaakt. Er zijn allerlei obstakels die me tegen proberen te houden, maar ik geef niet op. Ik zet mijn missie voort.
Dat is een grote droom. Of is het meer een manier van leven voor je?
Ik ben een artiest. Artiesten kunnen niet stoppen, dat lukt gewoon niet. Ik ken veel artiesten die veel geld verdienen, dure horloges dragen en in privéjets vliegen. Maar als ik het maak, geef ik mijn geld daar niet aan uit. Zelfs als ik een Ferrari kan kopen, koop ik een normale auto. Rijk zijn maakt je niet beter dan een arm persoon. Het zijn juist de personen met weinig geld die aardige dingen voor me doen.
Vind jij het verschil tussen arm en rijk onrechtvaardig?
Als ik één ding heb geleerd is dat bij spanningen in een land het altijd de armen zijn die de prijs betalen. De rijken zijn beschermd. Terwijl we onszelf allemaal als één volk zouden moeten zien. Niemand is belangrijker dan een ander. Misschien heb je geluk en kom je uit een rijke familie, maar dat maakt jou niet beter. Mijn ervaring leert me dat rijke mensen zich vaak wel zo gedragen. Zij negeren me vaak, terwijl mensen die minder hebben me groeten en helpen. Er is bijvoorbeeld een arme man die al zijn lege blikjes voor me spaart, zodat ik die in kan leveren voor statiegeld. En als ik het druk heb, levert hij ze zelfs voor me in.
Hoe ben je verkoper van Z! geworden?
Na vier maanden in een hostel had ik geen geld meer. Ik zat dag in dag uit op een station voor me uit te staren. Iedere dag liep dezelfde man langs en altijd groette hij. Op een dag sprak hij me aan en vroeg: wat is je verhaal? Hij nam me mee om iets te eten en luisterde naar me. Vervolgens vertelde hij me over Z! en waarschuwde dat het een baan zou zijn waarbij mensen op me neerkijken, maar ik zou in ieder geval iets verdienen. Hij nam me mee naar Z! en dat was dat.
Heb je soms het gevoel dat mensen op je neerkijken vanwege je werk?
Iedere dag. Ik begroet mensen, maar soms kijken ze me aan alsof ik een stuk vuil ben. Laatst liet een klant haar bankpas vallen, ik wilde hem aan haar teruggeven en toen ik haar riep fietste ze snel weg. Ik rende achter haar aan en bleef roepen, maar ze fietste door. Toen ik haar eindelijk inhaalde en haar bankpas liet ziet, schaamde ze zich en riep ze sorry, sorry! Ik zei tegen haar: achter iedere ervaring zit een les. Kijk nooit op iemand neer, zelfs al is die man nog zo klein als een rijstkorrel. Ze wilde me 20 euro geven. Ik zei, ik deed dit vanuit mijn eigen hart. Door dit nu te doen, is het alsof je me wilt belonen. Ik wilde het niet aannemen. De volgende ochtend kwam ze weer. Ze zei, gisteren heb je me geholpen en ik wilde je betalen. Maar vandaag, geef ik het je vrijwillig. Toen nam ik het geld wel aan.
Je hebt op veel plaatsen gewoond. Waarom ben je in Amsterdam gebleven?
Ik spreek twaalf talen en heb in elk land in Europa gewoond. Ik heb ervoor gekozen om in Amsterdam te blijven, omdat Nederland anders is dan andere Europese landen. Ik woonde elf jaar in Italië en elke dag zei ik mijn buurman gedag. Hij negeerde me gewoon. In Nederland hoef ik je niet te kennen, ik zeg gedag en ik krijg altijd een groet of glimlach terug. Maar in bijvoorbeeld Italië, Spanje, Portugal, Frankrijk en Noorwegen is dat niet zo.
Met ons Centre of Expertise streven we naar meer rechtvaardigheid in de stad. We zijn onderdeel van de Hogeschool van Amsterdam. Heb je een advies voor ons en onze studenten?
Als docent heb je grote invloed op je studenten. Ze zijn nog jong en kunnen nog leren. Wat mijn leraar me 50 jaar geleden vertelde, herinner ik me nog steeds. Probeer hen op een positieve manier in het leven te zetten. Neem een pottenbakker als voorbeeld. Je hebt natte klei en maakt een ontwerp als het nog zacht is. Zodra het droog is, kun je het niet meer veranderen zonder het te breken. Wat ik wil zeggen is, dat je het ontwerp van een volwassene bijna niet meer kunt veranderen. Wat je jonge mensen nu vertelt, zullen ze voor altijd onthouden.
